بیولوژی، ساختار و عملکرد مو

مو از چیزی که به نظر می‌آید بسیار پیچیده‌تر است. به انتقال اطلاعات حسی کمک می‌کند. در برابر ذرات خارجی به عنوان سد عمل می‌کند. بخش مهمی از ظاهر است و هویت جنسیتی ایجاد می‌کند. همچنین تنها عضو بدن است که می‌‌تواند بدون هیچ زخم ماندگاری ترمیم بیابد. تقریباً روی تمام سطوح بدن انسان مو وجود دارد. در اینجا به کلیات بیولوژی، ساختار و عملکرد مو می‌پردازیم. همچنین موی شما در طول زمان با افزایش سن می‌تواند تغییر رنگ، بافت و ضخامت (در بعضی نواحی تراکم بیشتر و در بعضی کمتر) بدهد. برای حفظ سلامت مو و افزایش رشد آن از محصولات مراقبت مو  اصل استفاده نمایید. با مصرف منظم مکمل های افزایش رشد مو به سلامت و شادابی موهای خود کمک کنید. محصولات مراقبت مو اصل را از فروشگاه کاج شاپ با اطمینان خاطر از سلامت و اصلت محصول تهیه نمایید. 

برای افزایش رشد مو و جلوگیری از ریزش از آن مکمل هیرتامین استفاده کنید.

نحوه‌ ایجاد مو:

تمام فولیکول‌های موی یک جنین تا 22 هفتگی شکل می‌گیرند. در این زمان 5 میلیون فولیکول روی بدن وجود دارد. یک میلیون از آن‌ها در سر و 100،000 روی پوست سر قرار دارند. این بیشترین تعداد فولیکولی است که انسان می‌تواند داشته باشد، چون این فولیکول‌ها در ادامه‌ی زندگی رشد پیدا نمی‌کنند. هرچه سن افزایش می‌یابد، ضخامت فولیکول‌های مو کاهش پیدا می‌کند.

آناتومی مو :

شاید شکل هندسی مو ساده به نظر بیاید، اما در واقع یکی از پیچیده‌ترین ساختارهای بدن به مو مربوط می‌شود. دو جزء مختلف در این ساختار نقش دارند: فولیکول مو، که در زیر پوست وجود دارد و ساقه‌ی مو، که همان قسمتی از مو است که می‌بینیم.

• فولیکول مو :

فولیکول مو قسمت زنده‌ی مو است. در این ساختار سلول‌ها و بافت پیوندی وجود دارد. در قاعده‌ی فولیکول پاپیلا قرار دارد که عروق خونی کوچکی (مویرگ‌) جهت تغذیه‌ی سلول‌ها دارد. همچنین در فولیکول، ماتریکس ژرمینال وجود دارد که محل ایجاد مو توسط سلول‌هاست.

پیاز مو  ساختار جوراب‌مانندی است که اطراف پاپیلا و ماتریکس ژرمینال را می‌پوشاند. مویرگ‌ها این ساختار را تغذیه می‌کنند. پیاز مو لانه‌ی چندین نوع سلول بنیادی است که سریع‌تر از هر سلول دیگر در بدن و در هر 23 تا 72 ساعت تکثیر می‌یابند. این ساختار همچنین هورمون‌هایی دارد که در مراحل مختلف زندگی، مثلاً دوره‌ی بلوغ، رشد و ساختار مو را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علت مور مور شدن موی سر :

ساقه‌ی مو توسط یک غلاف درونی و یک غلاف بیرونی احاطه شده است که علاوه‌بر محافظت، به آن قالب می‌دهند. غلاف درونی هم‌مسیر با ساقه‌ی مو حرکت کرده و کمی قبل از دهانه‌ی غدد سباسه به پایان می‌رسد. غلاف بیرونی کامل تا غدد سباسه بالا می‌آید. ماهیچه‌ی راست‌کننده‌ی مو، که مجموعه‌ی کوچکی از رشته‌های عضلانی است، به غلاف بیرونی متصل می‌شود. انقباض این ماهیچه باعث می‌شود مو راست بایستد، پدیده‌ای که تحت عنوان مورمور شدن یا موبه‌تن سیخ شدن از آن یاد می‌کنیم. غده‌ی سباسه سبوم، یا همان چربی، ترشح می‌کند که به عنوان نرم‌کننده‌ی طبیعی بدن عمل می‌کند. طی دوران بلوغ سبوم بیشتری ترشح می‌شود و به همین دلیل است که آکنه در سنین نوجوانی شایع است. با افزایش سن ترشح سبوم کاهش یافته و پوست رو به خشکی می‌رود.

• ساقه‌ی مو :

ساقه‌ی مو، یعنی قسمتی از مو که آن را می‌بینیم، زنده نیست و از سه لایه پروتئین سخت‌کننده‌ی کراتین تشکیل شده است. در زیر اطلاعات بیشتری درباره‌ی این سه لایه داریم.

• لایه‌ی درونی: این لایه مدولا نام دارد. با توجه به نوع مو، مدولا همیشه حضور ندارد.
• لایه‌ی میانی: این لایه که بخش اعظم ساقه‌ی مو را تشکیل می‌دهد کورتکس نام دارد. هم کورتکس و هم مدولا حاوی سلول‌های رنگدانه‌ای هستند که مسئول رنگدار بودن مو هستند.
• لایه‌ی خارجی: این لایه کوتیکول نام دارد و از فلس‌هایی ایجاد شده که محکم در کنار و روی هم قرار گرفته‌اند و ساختاری شبیه سقف تخته‌ای به‌وجود آورده‌اند. بسیاری از مواد نرم‌کننده‌ی مو به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند با تغییر در ساختار کوتیکول به آن نظم دهند.

رشد مو در ماه چقدر است ؟

موی روی سر تقریباً روزی نیم میلی‌متر در روز و 6 اینچ (15.24 سانتی متر) در سال رشد می‌کند. به عبارتی رشد مو در ماه 12.7 میلی متر است. برخلاف بقیه‌ی پستانداران، در انسان‌ها رشد و از دست دادن مو تصادفی رخ می‌دهد و فصلی یا چرخه‌ای نیست. موها همیشه در مراحل مختلف چرخه‌ی رشد خود هستند و هر زمانی ممکن است ریزش کنند. در این چرخه سه مرحله وجود دارد: آناژن، کاتاژن و تلوژن.

• مرحله‌ی 1: مرحله‌ی آناژن فاز فعال و رشد مو است. بیشتر موها دائماً در حال رشد هستند و 3 تا 4 سال در این مرحله به سر می‌برند. موی جدید شکل می‌گیرد و موی کلاب به بالا و بیرون از فولیکول می‌راند. در این فاز هر 28 روز تقریباً 1 سانتی‌متر مو رشد می‌کند. در بعضی افراد به سختی مو از حد معینی بلندتر می‌شود چون در این افراد طول دوره‌ی آناژن کوتاه است. برعکس، بعضی افراد موهای خیلی بلندی دارند و با رشد مو هیچ مشکلی ندارند چون دوره‌ی آناژن طولانی دارند. فاز آناژن برای مژه‌ها، ابروها و موی دست و پا بسیار کوتاه است، حدود 30 تا 45 روز، و به همین دلیل است که این موها بسیار کوتاه‌تر از موی روی سر هستند.
• مرحله‌ی 2: فاز کاتاژن یک فاز گذراست و در هر زمان 3 درصد از موها در این فاز قرار دارند. این فاز دو تا سه هفته ادامه می‌یابد. در این زمان، رشد کند شده و غلاف بیرونی چروکیده می‌شود و به ریشه‌ی مو اتصال می‌یابد و چیزی به نام موی کلاب ایجاد می‌کند.
• مرحله‌ی 3: فاز تلوژن فاز استراحت است که حدود 3 ماه ادامه دارد و 10 تا 15 درصد از تمام موها را شامل می‌شود. در این زمان فولیکول مو در حال استراحت است و موی کلاب کاملاً شکل گرفته است. بیرون کشیدن مو در این مرحله جسم سفید و خشکی را در ریشه‌ی آن نمایان می‌کند. روزانه حدود 50 تا 100 عدد مو از فرق سر ریزش می‌کند.

 مو چگونه شکل طبیعی خود را حفظ می‌کند ؟

بعضی افراد موی فرفری دارند، در حالیکه عده‌ای دیگر موی ضخیم، صاف و براق دارند. حالت طبیعی مو به شکل مو مربوط می‌شود. میزان پیچش ذاتی مو توسط شکل مقطعی آن معین می‌شود. موی صاف بیشتر محیط دایره‌ای دارد. رشته‌های موی فر یا پیچ‌خورده مسطح هستند. هرچه ساقه‌ی مو دایره‌ای‌تر باشد، مو صاف‌تر است. هرچه ساقه مسطح‌تر باشد، مو فرتر.

شکل مقطعی مو میزان براق بودن آن را نیز مشخص می‌کند. موی صاف براق‌تر است چون سبوم از غدد سباسه راحت‌تر از مو به سمت پایین حرکت می‌کنند. هرچه مو پیچ‌خورده تر باشد، سبوم در حرکت به سمت پایین با مشکل بیشتری مواجه می‌شود و مو خشک و کدر دیده می‌شود.